Bezuinigen in de jeugdzorg vraagt niet om minder communicatie, maar om betere communicatie.
De gemeente Gouda staat, net als veel andere gemeenten, voor de opgave om de jeugdzorg toekomstbestendig te maken. Wachttijden, krapte in capaciteit en financiële druk maken dat het huidige systeem niet houdbaar is. Om zorg beschikbaar te houden voor jongeren die het écht nodig hebben, zet Gouda in op een beweging richting meer eigen kracht en informele ondersteuning binnen gezinnen en netwerken. Hierdoor pakken ze in Gouda problemen eerder aan, voordat ze groter worden. Een logische stap, maar ook een gevoelige. De impact van maatregelen in de jeugdzorg raakt inwoners, professionals én partners. En juist dan is een gezamenlijke communicatieaanpak onmisbaar.
Van losse boodschappen naar één verhaal
In Gouda kozen we voor een aanpak op basis van Factor C. Samen met de gemeente en samenwerkingspartners ontwikkelden we een communicatieaanpak die niet alleen vertelt wat er verandert, maar ook uitlegt waarom. Daarbij stond het bouwen aan een gezamenlijk verhaal centraal.
Met een Message House brachten we feiten, argumenten en kernboodschap samen:
- Feiten: objectieve onderbouwing van de situatie in de jeugdzorg.
- Argumenten: de pijlers die het waarom van de beweging ondersteunen.
- Koepelverhaal: de overkoepelende boodschap die door alle afzenders kan worden gebruikt.
Dit model geeft houvast én flexibiliteit: partners kunnen hun eigen toon vinden, maar de kern blijft eenduidig. Zo spreken alle betrokkenen met één stem.
Publieksgroepen en betrokkenheid
Een goede communicatieaanpak kijkt verder dan de boodschap alleen. Wie moet je informeren, en met welk doel? In dit traject maakten we gebruik van de ringen van invloed om de publieksgroepen te analyseren:
- Wie moet alleen meeweten (informeren),
- Wie wil je laten meedenken,
- Wie kan of moet echt meebepalen?
Voor dit traject lag de nadruk op meeweten: inwoners, professionals en partners tijdig en transparant informeren. Door vooraf helder te zijn over rollen en verwachtingen, voorkom je misverstanden en mogelijke weerstand.
Kritiek en repliek: inspelen op vragen
Bij een gevoelig onderwerp als jeugdzorg komen zorgen, kritiek en bezwaren onvermijdelijk. In plaats van die reacties te vermijden, bouwen we ze juist in in het proces. Met een kritiek-repliek sessie formuleren we mogelijke vragen en zorgen, en denken we na over passende antwoorden. Dit helpt om consistent te reageren en vertrouwen te behouden bij alle publieksgroepen.
Uitvoering vraagt organisatiekracht
Een communicatieaanpak blijft niet overeind zonder een stevige organisatie. Daarom adviseren we vaak om een communicatiewerkgroep in te richten met beleidsmedewerkers, projectleiders en communicatieadviseurs. Hun taak: de uitvoering bewaken, publieksgroepen actief informeren en zorgen voor een goede terugkoppeling. Dat klinkt misschien als een praktische stap, maar het is cruciaal. Juist bij complexe, gevoelige thema’s voorkomt een strakke organisatie dat de boodschap versnipperd raakt.
Wat kun jij hiervan leren?
De ervaring in Gouda laat zien:
- Bouw samen aan één verhaal zodat alle afzenders consistent en geloofwaardig communiceren.
- Wees helder over rollen en verwachtingen van publieksgroepen.
- Voorzie kritiek en bereid antwoorden voor, zodat je vertrouwen opbouwt.
- Organiseer communicatiekracht: maak iemand verantwoordelijk en geef het de juiste plek in de organisatie.
Door deze elementen te combineren, groeit niet alleen de kwaliteit van de communicatie, maar ook het draagvlak bij inwoners en partners.
En nu jij: wat zou jij doen?
De vraagstukken in de jeugdzorg zijn groot, maar dat geldt ook voor andere maatschappelijke opgaven. Denk aan de energietransitie, woningbouw of mobiliteit. Stuk voor stuk vraagstukken waar scherpe keuzes gemaakt moeten worden. Hoe zorg jij er in jouw organisatie voor dat de communicatie bij zulke gevoelige onderwerpen gedragen en consistent is?
Wil je ook leren hoe je met Factor C tot een gedragen communicatieaanpak komt? Onze incompany training Factor C helpt jou en je team om dit in de praktijk toe te passen. Lees er meer over op de website.
