De vijf participatievalkuilen bij het formuleren van de Omgevingsvisie
Wanneer je aan de vooravond van een participatieproces rondom de Omgevingsvisie staat, dan is het raadzaam om eerst een participatieaanpak te maken. Belangrijk uitgangspunt is dat een participatiegesprek relevant moet zijn voor de deelnemers. Oftewel: waarover wil je met wie in gesprek en waarom? Zodra de aanpak staat en je hebt deze intern afgestemd (met collega’s en bestuur/politiek), maak je een vertaling naar de uitvoering.
SIR heeft inmiddels de nodige ervaring met het begeleiden van participatieprocessen rondom de Omgevingsvisie. Op basis van onze ervaringen delen we graag een aantal valkuilen met je waar je in je aanpak rekening mee kunt houden.
1. Participatie leidend voor de inhoud
Als gemeente ben je verantwoordelijk voor de inhoud van de visie. De fasen van een project zijn leidend voor participatie (en dus niet andersom!). Kijk goed wat je in elke fase van een project aan inhoud nodig hebt en hoe participatie daar dan aan kan bijdragen. Zodat jij het gewenste eindresultaat behaalt.
2. Met iedereen in gesprek willen
Bepaal van tevoren waarom je met bepaalde publieksgroepen in gesprek wilt en vooral ook: of je hen ook écht nodig hebt bij het beantwoorden van de participatievraag. Denk hier in ieder geval goed over na bij het maken van je plan. Publieksgroepen kunnen per projectfase verschillen. In de praktijk zien we regelmatig dat het betrekken van bepaalde publieksgroepen een doel op zich wordt. Participeren om het participeren is nooit een goed idee.
3. Haastige participatie
In de praktijk zien we regelmatig dat op het moment dat de Raad over de Omgevingsvisie moet beslissen het gesprek met de publieksgroepen nog niet is gevoerd. Dat is niet de juiste volgorde. Haastige participatie op gang brengen als publieksgroepen eigenlijk al geen inbreng meer hebben is voor iedereen jammer van de tijd. Bovendien leidt dit alleen maar tot teleurstelling en een afnemend vertrouwen in de overheid. Dus neem de tijd voor het participatieproces, zodat je ook echt het relevante gesprek kan voeren.
4. Geen aandacht voor communicatie
De Omgevingswet is voor veel inwoners en bedrijven een vrij abstract begrip. Investeer daarom ook tijd in het communiceren over de wet en de bijkomende veranderingen en onderdelen. En houd er rekening mee dat communicatie ook belangrijk is ter ondersteuning van het participatieproces zelf. Capaciteit hiervoor is dus van belang!
5. Geen capaciteit georganiseerd
We zien vaak dat er niet voldoende capaciteit voor het proces is. We adviseren dan ook om een participatie- en communicatiewerkgroep in het leven te roepen die een belangrijke rol heeft bij de uitvoering van het participatieplan. Vaak zijn dit leden van het projectteam, aangevuld met bijvoorbeeld communicatieadviseurs en/of projectondersteuners.
Meer weten?
Deze participatievalkuilen wil je natuurlijk voorkomen. Daar kunnen we je mee helpen. We hebben een leerprogramma ontwikkeld waarin we je leren zelf een participatieproces te begeleiden, van aanpak tot uitvoering. Klik hier voor meer informatie over het Masterprogramma Participatie. Heb je meer haast of expertise nodig, dan kunnen we het samen doen. Klik hier voor meer informatie over onze Fasterclass Participatie.
-
Vraag
-
-
Hoe zorg je in korte tijd voor een intern gedragen communicatie- of participatieplan?
-
Inspiratie
-
-
Samenwerken met stakeholders: de 6 participatievalkuilen
