Gedragsanalyse als fundament voor effectieve activatie

Hoe de CASI-methodiek inzicht biedt in de doelgroep en helpt bij het ontwikkelen van een gerichte aanpak.

Het activeren van mensen om bepaald gedrag te vertonen is een complex vraagstuk. Denk bijvoorbeeld aan het beter scheiden van afval, stoppen met roken of netjes omgaan met zorgverleners. Of de energietransitie en alles wat daar bij komt kijken. Er gebeurt van alles, maar hoe zorg je ervoor dat dit je doelgroep ook echt stimuleert om hun gedrag te veranderen? Om hier effectief op in te spelen, is inzicht in het gedrag en de beweegredenen van de doelgroep essentieel. De CASI-methodiek biedt hiervoor een gestructureerde aanpak.

Wat is CASI?

De CASI-methodiek (Communicatie Activatie Strategie Instrument) is een bewezen werkwijze om gedragsverandering te realiseren. Het uitgangspunt is helder: om gedrag te veranderen, moet je eerst begrijpen waarom gewenst gedrag momenteel niet wordt vertoond.

De methode bestaat uit drie kernstappen:

1. Bepalen van het gedragsdoel: Wat wil je dat de doelgroep gaat doen?
2. Analyseren van gedragsbepalers: Welke factoren belemmeren of bevorderen het gewenste gedrag?
3. Selecteren van interventies: Welke communicatie- en gedragsinterventies sluiten hier voor deze doelgroep het beste op aan?

Deze stappen vormen de basis voor een effectieve en herkenbare campagne.

Gedragsbepalers zijn de onderliggende factoren die verklaren waarom een doelgroep bepaald gedrag niet vertoont. Denk hierbij aan gebrek aan kennis, wantrouwen richting instanties, beperkte toegang tot informatie, of een lage urgentieperceptie. Door deze drempels in kaart te brengen, kun je de campagne hier specifiek op afstemmen. De doelgroep voelt zich dan beter aangesproken en is eerder geneigd tot actie over te gaan.

Praktijkvoorbeeld: de energietransitie

Toepassing van de gedragsanalyse

Voor een gemeente ontwikkelden we een activatieaanpak om huishoudens over te laten stappen naar het gebruik van duurzame energiebronnen zoals zon en tot het benutten van relevante energieoplossingen. De aanpak startte met een uitgebreide gedragsanalyse waarin we diepgaand inzicht kregen in de doelgroep.

Hierbij werden diverse lagen van informatie verzameld en geanalyseerd:

• Demografische gegevens: We brachten in kaart om hoeveel huishoudens het ging, in welke wijken de uitdaging het grootste was, en welke leeftijdsgroepen en woningtypes betrokken waren. Leeftijd, inkomen, gezinssamenstelling en opleidingsniveau zijn belangrijke factoren die gedrag beïnvloeden. Deze gegevens helpen om de doelgroep scherp af te bakenen.
• Leefstijlprofielen: Op basis van segmentatie-inzichten onderzochten we hoe de doelgroep denkt en handelt ten aanzien van duurzaamheid en energiegebruik. Leefstijlprofielen zijn er bijvoorbeeld van MarketResponse - het BSR-model of van Motivaction - Mentality. Deze profielen geven inzicht in diepere drijfveren, waarden, en voorkeuren van de doelgroep. Ze bieden waardevolle informatie over motivatie, vertrouwen, houding ten opzichte van duurzaamheid, en communicatievoorkeuren.
• Bestaand onderzoek: We raadpleegden relevante studies en rapporten van andere partijen over verduurzaming en gedragsfactoren.
• Steekproef onder inwoners: Tot slot voerden we een kleinschalige steekproef uit onder bewoners. Via interviews en vragenlijsten verzamelden we gegevens over de bekendheid met maatregelen, barrières voor gebruik, en suggesties voor verbetering. Interviews, enquêtes of gesprekken aan de deur leveren directe input vanuit de doelgroep zelf. Zo krijg je antwoord op vragen als: “Waarom maakt u geen gebruik van regeling X?” of “Wat zou u helpen om dit wél te doen?”

Door deze aanpak werkten we van breed naar specifiek. De verzamelde inzichten werden gebruikt om de belangrijkste gedragsbepalers te bepalen en de communicatie- en gedragsinterventies te selecteren. Deze vormden de basis voor de verdere activatieaanpak.

Meer weten?

Met de CASI-methodiek breng je in kaart waarom mensen doen wat ze doen. En vooral: hoe je ze op basis daarvan in beweging krijgt. Er zijn nog 101 andere voorbeelden waar gedrag en het beïnvloeden daarvan aan de orde zijn. Werk je aan een vergelijkbare gedragsvraagstukken en wil je meer weten over de inzet van CASI binnen jouw organisatie? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. 

Wil je het zelf leren en toepassen in je dagelijkse praktijk? Check dan onze open inschrijving of incompany trainingen om samen met jouw collega’s aan de slag te gaan met CASI.