Hoe we 11 participatiegesprekken en 100.000 woorden terugbrachten in één online Omgevingsvisie

In het voorjaar van 2019 startten we met het proces om tot de Omgevingsvisie van de gemeente Almelo te komen. Ruim een jaar later werd deze unaniem door de raad vastgesteld. Wat begon met gesprekken tussen collega’s, waarbij fictieve initiatieven centraal stonden, eindigde met een live-YouTube uitzending toen vanwege COVID-19 samenkomen niet meer mogelijk was. We nemen je graag mee in hoe we de 11 participatiegesprekken en 100.000 woorden aan input tot één online Omgevingsvisie terugbrachten.

Ambitiedragers

Voordat we met inwoners en stakeholders in gesprek gingen over de Omgevingsvisie hebben we veel aandacht besteed aan het verkrijgen van intern draagvlak. We merkten namelijk dat er intern veel discussie was over de Omgevingsvisie en ieders rol daarin. Daarom adviseerden we de gemeente om eerst intern met elkaar in gesprek te gaan.

Beleidsmedewerkers van de gemeente werden ‘ambitiedragers’ voor hun eigen thema in de Omgevingsvisie. We organiseerden ‘Ja, mits…’ gesprekken aan de hand van fictieve initiatieven om te kijken hoe de verschillende ambities binnen Almelo zich tot elkaar verhouden. Dit zorgde voor bewustwording bij de medewerkers over hoe belangrijk zij zijn bij de ontwikkeling van de Omgevingsvisie. En dat de ambitie op het één invloed heeft op het ander. Die interne betrokkenheid bleek achteraf één van de belangrijkste succesfactoren. Interne participatie is dan ook minstens zo belangrijk als participatie met de inwoners en stakeholders.

In gesprek over ambities, gebieden en initiatieven

Toen we intern de handen eenmaal op elkaar hadden was het tijd om naar ‘buiten’ te gaan. Maar een gesprek over ambities is vrij abstract en voor de meeste inwoners niet relevant. We kozen er daarom voor om eerst in gesprek te gaan met partners en stakeholders. Samen met hen hebben we gekeken naar wat de verschillende ambities op het gebied van bijvoorbeeld veiligheid, duurzaamheid en wonen in een bepaald gebied betekenen.

In de participatiegesprekken die daarop volgden zoomden we in op mogelijke initiatieven van inwoners, want dat is uiteindelijk waar het bij de Omgevingsvisie om draait. Een inwoner komt bijvoorbeeld met het initiatief voor een kapsalon aan huis, kan dat dan volgens de Omgevingsvisie van Almelo? Aan de hand van dit soort (fictieve) initiatieven zijn we de gebieden in gegaan. We organiseerden gesprekken in de binnenstad, wijken en dorpen, het buitengebied en op bedrijventerreinen. Door de gesprekken op de betreffende locaties te organiseren en over initiatieven in gesprek te gaan, werd het ook een Relevant Gesprek© voor inwoners.

Live uitzending en definitieve Omgevingsvisie

De concept Omgevingsvisie zou tijdens een grote stadsbijeenkomst gepresenteerd worden, maar inmiddels zaten we in de eerste lockdown. Dus kozen we ervoor om het gesprek online aan te gaan. Een live uitzending vanuit het gemeentehuis in combinatie met de mogelijkheid om live vragen te stellen bleek een goede manier om commitment bij inwoners en stakeholders op te halen. Lees meer

Om alle input in de online Omgevingsvisie te laten landen, hebben we vanaf het begin af aan samengewerkt met een tekstschrijver (New Black) en een vormgever (DeNK. creatieve vrijdenkers). Met als resultaat een Omgevingsvisie met input van stakeholders (participatie) en een prettig leesbaar verhaal (tekstschrijven) dat uitnodigt om te lezen (vormgeving). Op de website www.devisievormgevers.nl lees je meer over het proces en de mijlpalen en valkuilen die we tegenkwamen.

Meer weten?

De aanpak die we hebben gebruikt voor de gemeente Almelo hebben we inmiddels met succes ook bij de gemeenten Meppel, Bronckhorst, Deventer, Zutphen, Alblasserdam en vele anderen toegepast en blijkt een succesformule bij het ontwikkelen van visies samen met de omgeving. Benieuwd naar onze aanpak en hoe we jou kunnen helpen? Lees dan meer over onze Fasterclass of de Basistraining Relevant Gesprek®.

Meer weten over een Fasterclass? Lees meer over onze training Burgerparticipatie