Participatie vraagt om duidelijke rol van de raad
Of een participatietraject nu door inwoners, de gemeente of een raadslid wordt geïnitieerd, de rol van de gemeenteraad is cruciaal voor het succes ervan. In de praktijk komen we nog vaak tegen dat de raad niet of te laat bij het traject betrokken wordt. En dat komt het resultaat zelden ten goede. Als voor een bepaald participatievraagstuk besluitvorming van de raad nodig is, adviseren we om de raad vroegtijdig bij het traject te betrekken en indien mogelijk zelfs het participatieplan te laten goedkeuren. Want helderheid vooraf kan de nodige teleurstelling achteraf voorkomen.
Vertrouwen in overheid
Op het moment dat we door middel van participatie inwoners bij gemeentebeleid willen betrekken, is het essentieel om te bepalen welke invloed zij precies hebben en hoe je een afspiegeling van hen bij het proces gaat betrekken. Dat betekent dat de raad vooraf het proces moet kennen en zo nodig het proces en de kaders bepaalt. Alles om te voorkomen dat burgers het idee hebben dat er niks met hun inbreng wordt gedaan. Want dat schaadt het vertrouwen in de overheid. En dan zullen ze zich een volgende keer ook niet meer melden. Voor de raad betekent dit dat een deel van de invloed in participatietrajecten van de raad naar inwoners kan verschuiven.
Relevant en concreet
Participeren om het participeren resulteert vaak in teleurstelling bij zowel gemeente als inwoners. Zo wordt al snel geroepen dat iedereen mag meedenken. Maar dat is in de praktijk niet te organiseren. Jongeren zijn bijvoorbeeld lastig te bereiken, die lopen niet zomaar warm voor beleidsvraagstukken.
En dat geldt voor meer bewonersgroepen. Om dat te voorkomen, adviseren we om het onderwerp zo relevant en concreet mogelijk te maken. Dus niet ‘we vragen inwoners om mee te denken over de energietransitie’, maar ‘welke subsidies zorgen ervoor dat inwoners aan de energietransitie mee willen werken?’ Je vertaalt dus grote beleidsvragen naar individuele belangen van burgers.
Kennissessie voor de raad
Het begint met de bewustwording dat een gemeenteraad al een gekozen beslissingsorgaan is en dat niet elk onderwerp geschikt is om aan inwoners voor te leggen. Werken aan deze bewustwording is belangrijk voor zowel raad als inwoners. Een ander belangrijk kader is het beschikbare budget. Inwoners kunnen allerlei oplossingen bedenken, maar die moeten wel realiseerbaar zijn. Dat kan alleen als bekend is wat de financiële middelen zijn. Als met deze kaders rekening wordt gehouden vergroot dat de kans op een succesvol participatietraject dat vervolgens door ambtenaren kan worden uitgevoerd.
We organiseren op dit onderwerp kennissessies voor gemeenteraden. Tijdens een sessie van anderhalf uur gaan we in op wat participatie voor de raad betekent, hoe je participatie het beste organiseert en we oefenen met het maken van kaders in praktijkcases. Belangstelling voor een dergelijke sessie? Stuur een mail naar trainingen@sir.nl.
