Samen zijn we de maatschappij. Sociale werkbedrijven in Nederland leveren hier een grote bijdrage aan door arbeidsontwikkeling voor fysiek, verstandelijk en mentaal beperkten. Dit gaat om begeleid werken, detachering en beschut werken. Daarnaast houdt SWB Midden-Twente zich middels werkbedrijf Gildebor bezig met onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Wat betekent het voor de communicatie van deze organisaties die zich bevinden op het snijvlak van overheid, politiek en ondernemen? En hoe richten zij dit in? We gingen hierover in gesprek met Jeroen van der Geest, algemeen directeur van SWB Midden-Twente.
Wij zijn een Gemeenschappelijke Regeling. Dat betekent dat wij een wet uitvoeren voor gemeenten. Ik word door het bestuur, met vertegenwoordiging vanuit de gemeenten, aangestuurd op een wettelijke taak. Deze taak bestond van oudsher uit de uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening (WSW). Sinds 1 januari 2017 is daar het beheer van de openbare ruimte bij gekomen.
De uitvoering van de WSW is doorontwikkeld richting arbeidsontwikkeling waarbij sociale werkplaats (sw)-medewerkers hun competenties zo ontwikkelen dat zij hun arbeidsmogelijkheden volledig benutten. Dat gebeurt door ons werkleer-bedrijf SWB. Arbeidsontwikkeling is het primaire proces. Met het werkbedrijf Gildebor onderhouden we de openbare ruimte. De dienstverlening van SWB is heel divers: verschillende bedrijven (wo. schoonmaak en schildersbedrijf), veel verschillende doelgroepen en we detacheren mensen. We hebben in die zin een complexe organisatie, zo hebben we nog de bedrijfsvoeringkant en de politieke context waarbij je bezig bent om maatschappelijk (draag)vlak te vergroten. Want als dat laatste wegvalt kun je niet meer ondernemen. De komende jaren willen we meer laten zien dat de taken van Gildebor en SWB bij elkaar horen.
Oplossingen zijn niet zomaar overal te kopiëren. Het voordeel van de manier waarop wij arbeidsontwikkeling georganiseerd hebben, is dat je binnen één organisatie en met één organisatiebelang kunt schakelen. Wij kijken naar het optimale voor die persoon, voor de opdrachten die wij hebben. En beschut werken is lang niet altijd de beste oplossing.
Het groenbedrijf van de gemeente/stedelijk beheer is onderdeel geworden van onze organisatie in de vorm van het werkbedrijf Gildebor. Hiermee kwamen ook de ambtenaren in dienst. Het grote voordeel is dat er één bedrijf is ontstaan dat de openbare ruimte beheert, met één budget. Daarnaast hebben we de overhead van onze organisatie verdund, omdat we veel meer activiteiten hebben. Wij draaien zwarte cijfers en dat is niet uniek hoor. Er komt hier in ieder geval nooit de vraagstelling over het voortbestaan van dit bedrijf uit een probleemstelling, maar juist vanuit een doelstelling.
Wij hebben geen groeidoelstelling. Dat zou ook vreemd zijn. In onze wereld zijn dingen wat complexer. Er is een wet die aantallen benoemd voor beschut werken, dat zijn er in totaal overiegsn minder dan voorheen in de WSW. Die gaan we gewoon uitvoeren. Mensen hadden 100 jaar geleden verstandelijke of fysieke beperkingen en die zijn er nu nog. De groep wordt niet opeens procentueel anders, alleen de regelingen die er achter zitten veranderen. Je moet die mensen niet wegstoppen en er hoge muren omheen zetten. Daar worden de mensen niet beter van én het is duur. Zo’n 10 tot 15 jaar geleden zijn we al begonnen met het openzetten van de poorten, met als doel te kijken hoe we deze mensen in het bedrijfsleven kunnen inzetten. En daar gaan we mee door.
Wij willen geen onverwacht verlies draaien. Dalen de budgetten voor de komende jaren nog verder, dan moeten wij kijken of we dat zoveel mogelijk kunnen compenseren door andere verdienmodellen en betere prijzen richting werkgevers. We proberen bedrijven mee te nemen in het verhaal; “Vroeger kon je deze mensen voor een paar euro wat activiteiten laten uitvoeren in je bedrijf. Daar ga je straks meer voor betalen en toch moet je het doen!” Aan de andere kant probeer ik mijn bestuurders alert te maken, proberen we maatregelen te treffen en maken we verliezen zo snel mogelijk zichtbaar.
We willen als organisatie lean zijn, ook in de communicatie. Aan de ene kant is ons communicatiemodel met de komst van Gildebor complex. Daar hebben we in het begin ook mee gestoeid. ‘Belangrijk werk’ en ‘Buitengewoon’ zijn de slogans voor onze werkbedrijven en die maken we waar. We willen het niet vertellen vanuit een kleur of vanuit een gemeente, maar vanuit onze organisatie. Ook gebruik ik mijn eigen kanalen om onze visie te vertellen. De kracht van herhaling. Bijvoorbeeld over het feit dat we ook een maatschappelijke taak uitvoeren en er niet alleen voor zorgen dat de openbare ruimte er netjes uitziet. We doen heel veel, dit willen we zichtbaar maken door de verhalen van onze mensen te vertellen. Dit doen we met filmpjes, maar ook met posters. Als ik met externe mensen, zoals werkgevers of politici, door onze gang loop, dan wijs ik ze op de posters. Elke poster staat voor een verhaal.
Het communicatieteam bestaat uit twee mensen: een communicatiemedewerkster voor de hands-on werkzaamheden doet voor de interne communicatie en een collega uit de doelgroep die makkelijk schrijft. Dat gaat best goed, ik ben er tevreden over. Wat ingewikkeld is, zijn de verwachtingspatronen die leven en waar ik ook niet altijd aan wil voldoen. Dan zou ik een heel communicatieapparaat neer moeten zetten. We houden veel ballen in de lucht: een goed intra- en internet, sociale media, evenementen die we organiseren en interne communicatie over regelgevingen en veranderingen via o.a. de personeelsbladen. Het liefst wil ik veel via de lijn laten lopen. Dat moet via systemen, anders komt er veel ruis op die lijn. In 2018 gaan we kijken hoe we ons intranet anders kunnen organiseren, waarbij informatie gemakkelijk teruggevonden kan worden.
Met het opzetten van een klein redactieteam hebben we een structuur gecreëerd. Met het redactieteam willen we steeds meer verbinding maken tussen de interne kennis (beleid) en communicatie. Zo kunnen we intern eenvoudiger en sneller communiceren. We hebben de goede kanalen in huis, alleen willen we dit nog wat herorganiseren, opschudden en er meer mensen bij betrekken. En zo werkt dat ook in de maatschappij; mensen betrekken en samen de schouders eronder zetten. Zo delen we een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Jeroen van der Geest is sinds 2011 algemeen directeur van de Gemeenschappelijke Regeling SWB-Midden Twente waaronder de bedrijfsonderdelen SWB (sociaal werk-leerbedrijf) en sinds 2017 Gildebor (beheer- en onderhoudsbedrijf) vallen. De GR werkt voor de gemeenten Hengelo, Hof van Twente en Borne.
Het motto van Jeroen is ‘Ontwikkelen door reflecteren!’
Open het gesprek gesprek als factsheet.
Wil je misschien meewerken aan ons onderzoek om onze website te verbeteren? Je kunt dan onze vragenlijst invullen d.m.v. onderstaande knop.